Η εκτροπή του Αχελώου είναι ένα έργο που καρκινοβατεί, ξεκινάει και σταματά διαδοχικά εδώ και δύο περίπου δεκαετίες, από τότε που ο Παπανδρέου (ο πατέρας) υποσχέθηκε προεκλογικά στους αγρότες του θεσσαλικού κάμπου άφθονο και καθαρό νερό. Η ιδέα βέβαια ήταν προγενέστερη, από μελέτες της δεκαετίας του ’60 κυρίως, όταν η έντονα παρεμβατική πολιτική της κατασκευής μεγάλων φραγμάτων ήταν κοινός τόπος στον επιχειρηματικό χώρο της ενέργειας.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ακόμη και υπό το πρίσμα μιας καθαρά τεχνικής προσέγγισης, το συγκεκριμένο έργο είναι μια παρωδία. Από τους (ρητούς) στόχους του ο πιο σημαντικός, δηλαδή ο εμπλουτισμός με νερό της σταδιακά ερημοποιούμενης θεσσαλικής πεδιάδας, θα μπορούσε σίγουρα (σύμφωνα με μελέτες) να επιτευχθεί με καλύτερη διαχείριση των δικών της νερών. Κάτι τέτοιο όμως δεν προτιμήθηκε, παρόλο το μικρότερο κόστος, το παρόμοιο όφελος και το πλεονέκτημα ότι δεν θα μετέφερε νερό από μία υδρολογική λεκάνη (Ηπείρου και δυτ. Στερεάς) σε μια άλλη (Θεσσαλίας). Το άλλο επιχείρημα υπέρ της εκτροπής, αυτό της ηλεκτροπαραγωγής και της "πράσινης ενέργειας” δηλαδή, χωλαίνει καθώς μετά την τέλεση της εκτροπής η μειωμένη ποσότητα νερού στο τμήμα του ποταμού μετά τις σήραγγες θα οδηγεί σε ελαττωμένη παραγωγή ενέργειας από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ. Όσο για τα επιχειρήματα πως το νερό του Αχελώου θα καθαρίσει τον Πηνειό (ένα από τα πιο μολυσμένα ποτάμια της Ευρώπης) ή ότι αν το αφήσουμε να χύνεται στη θάλασσα… πάει χαμένο(!), είναι απλά αστεία.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι πίσω από την επιμονή ενός τμήματος του κατασκευαστικού κεφαλαίου και κάποιων πολιτικών περσόνων για την ολοκλήρωση του έργου διαφαίνεται η προσπάθεια για έλεγχο και ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων. Πρόκειται για μια παγκόσμια τάση τα τελευταία χρόνια η οποία στοχεύει στην πλήρη εμπορευματοποίηση του νερού ως φυσικού πόρου και ανθρώπινης ανάγκης, στην «ιδιοκτησία» του και ρύθμιση της αγοράς του από επιχειρηματικούς φορείς. Έτσι, τα νερά του Αχελώου είναι βέβαιο πως θα διανέμονται στους αγρότες με το αζημίωτο, από τη ΔΕΗ (που είναι η κατασκευάστρια) ή όποια άλλη εταιρία κερδίσει τη διαχείρισή τους.
Οι αγρότες έχουν εγκλωβιστεί στο σχήμα της βιομηχανικής γεωργίας και της επιδοτούμενης μονοκαλλιέργειας, όπως αυτή του εξαιρετικά υδροβόρου βαμβακιού το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τη λειψυδρία και την ερημοποίηση του υπεδάφους. Όποιες μορφές συλλογικής κοινοτικής διαχείρισης της γης και επιδίωξης αυτάρκειας υπήρχαν παραδοσιακά στο παρελθόν της ελλαδικής υπαίθρου αφανίστηκαν στο πέρασμα του χρόνου από τις παρεμβάσεις του ελληνικού κράτους και την επικράτηση της καπιταλιστικής διαχείρισης της γεωργικής παραγωγής. Έδωσαν τη θέση τους σταδιακά στην προσπάθεια παραγωγής εμπορικά ανταγωνιστικού προϊόντος και τη συγκέντρωση μεγάλων κομματιών γης σε χέρια λίγων (καθώς είναι τα μόνα οικονομικά βιώσιμα). Οι μικροί γεωργοί δεν μπορούν να επιβιώσουν και σιγά-σιγά εξαφανίζονται, μετακινούμενοι προς τα αστικά κέντρα, ενώ ως εργάτες γης στα μεγάλα κτήματα δουλεύουν ("μαύρα” κατά κανόνα) οι μετανάστες. Προσπάθειες που γίνανε για συγκρότηση φορέων συλλογικής διαχείρισης των συμφερόντων των μικρών αγροτών, όπως οι συνεταιρισμοί, απέτυχαν στις περισσότερες περιπτώσεις, όχι μόνο λόγω του ανταγωνισμού της αγοράς αλλά κι επειδή αποτέλεσαν πεδίο ανταγωνισμού κομματικών και συνδικαλιστικών μικροεξουσιών.
Χωρίς καμία κριτική αντιμετώπιση του υπάρχοντος τρόπου παραγωγής, μεγάλο μέρος των θεσσαλών αγροτών ελπίζει ακόμη στο νερό του Αχελώου. Λογική που υιοθετείται από την πλειοψηφία των τοπικών κομματικών στελεχών, δεξιών και αριστερών, αλλά και από τον τοπικό τύπο, αγνοώντας, φιμώνοντας ή χαρακτηρίζοντας… «προδότες» όσους έχουν αντίθετη άποψη. Το ανάποδο συμβαίνει βέβαια στην Αιτωλοακαρνανία όπου όλοι οι πολιτικοί φορείς είναι ενάντιοι στο "να τους πάρουν το νερό”. Τα τελευταία χρόνια πάντως έχει αρχίσει να σπάει αυτή η μονομέρεια στη Θεσσαλία και η συγκυρία φαίνεται ευνοϊκή για να δημιουργηθεί ένα κίνημα (από τα κάτω) ανθρώπων που θα αντιτίθενται στην εκτροπή με στόχο την οριστική αποτροπή της.
Η Θεσσαλική κίνηση για τη γη και την ελευθερία δημιουργήθηκε την άνοιξη του 2006 με σκοπό να μεταφέρει τη σχετική συζήτηση πέρα από τα χέρια των τεχνοκρατών "ειδικών” και των αγροτοσυνδικαλιστών. Χωρίς να παραβλέπει το τεχνικό κομμάτι του ζητήματος, προσπαθεί να το κοινωνικοποιήσει και να το τοποθετήσει μέσα σε μια πιο συνολική προοπτική, εμφορούμενη από τις αρχές του ελευθεριακού κοινοτισμού, της οριζόντιας οργάνωσης και της αμεσοδημοκρατίας. Γι’ αυτό ξεκίνησε έναν κύκλο ενημερωτικών εκδηλώσεων και συζητήσεων στις μεγαλύτερες θεσσαλικές πόλεις, ο οποίος και ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Σ’ αυτές βοήθησαν και άτομα τα οποία, χωρίς να ανήκουν στον ίδιο ακριβώς πολιτικό χώρο μ’ εμάς, ενδιαφέρονται ειλικρινά για το ζήτημα και συμβάλλουν ουσιαστικά. Πράγματι επιδίωξή μας είναι η περαιτέρω κοινωνικοποίηση του ζητήματος στο εξής και η δημιουργία ενός πανθεσσαλικού συντονιστικού που θα μπορεί να περιλαμβάνει οποιον/οποιαδήποτε ενδιαφέρεται να συμμετέχει (ως άτομο βέβαια κι όχι εκ μέρους κάποιου φορέα ή κόμματος) χωρίς να είναι απαραίτητη κάποιου είδους ιδεολογική ταύτιση. Παράλληλα χαιρετίζουμε όσες άλλες πρωτοβουλίες και συλλογικότητες κινούνται στην ίδια κατεύθυνση ή μας στηρίζουν και ελπίζουμε να συναντηθούμε και στους δρόμους –ή ίσως σε κάποια όχθη ποταμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου