Oι ευεργετικές δράσεις του μελιού .
Ποιες είναι 11 +2 ακόμα χρήσεις του μελιού, εντός και εκτός κουζίνας;
Τομέας υγεία .
1. Αντίο πονοκέφαλε: Εάν ανήκετε σε αυτούς που πέρασαν ένα τόσο διασκεδαστικό ...σαββατοκύριακο, που ακόμα μετρούν τις συνέπειές του, δεν έχετε παρά να φάτε μερικές κουταλιές μέλι. Το μέλι είναι γεμάτο με φρουκτόζη και θα βοηθήσει στην επιτάχυνση του μεταβολισμού σας, για να μπορέσετε να αποβάλλετε (επιτέλους) το αλκοόλ.
2. Επουλώστε πληγές, κοψίματα, γδαρσίματα και εγκαύματα: Την επόμενη φορά που θα υπάρξετε απρόσεκτοι μην τρέξετε αμέσως στο κοντινότερο φαρμακείο. Απλά δοκιμάστε να εφαρμόσετε μέλι στην πληγείσα περιοχή. Το μέλι λειτουργεί ως ένα φυσικό αντισηπτικό.
3. Απαλύνει τον πονόλαιμο και τον βήχα: Συνδυάστε το μέλι με το χυμό ενός λεμονιού και πιείτε το για να απαλλαγείτε από τον επίμονο βήχα.
4. Ποια παράσιτα; Ας ελπίσουμε ότι δε θα χρειαστεί ποτέ η συγκεκριμένη συμβουλή, αλλά στην περίπτωση που θέλετε να απαλλαγείτε από τυχόν παράσιτα, συνδυάστε ίσα μέρη μέλι, ξύδι και νερό και πιείτε το μίγμα. Ο συνδυασμός των τριών αυτών συστατικών είναι ο ιδανικός δολοφόνος για τα παράσιτα.
5. Εποχιακές αλλεργίες: Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι μικρές δόσεις γύρης, που περιέχονται στο μέλι είναι η απάντηση στις εποχιακές αλλεργίες. Βέβαια, αυτό δεν έχει αποδειχτεί ακόμη επιστημονικά, αλλά μία φινλανδική μελέτη ανοσολογίας των Saarinen K, Jantunen J και Haahtela T, έδειξε ότι το μέλι μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα σε άτομα που παρουσιάζουν αλλεργίες. Φυσικά, εάν ανήκετε σε αυτήν την κατηγορία, συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας.
Τομέας ομορφιά
6. Ενυδατώνει το ξηρό δέρμα: Το μέλι είναι μία ιδανική ενυδατική κρέμα, ειδικά εάν έχετε ξηρό δέρμα στην περιοχή των αγκώνων ή στα χέρια σας. Τρίψτε πάνω στις περιοχές λίγο μέλι και αφήστε το να δράσει για περίπου 30 λεπτά. Ξεπλύνετε και θα έχετε ένα απαλό δέρμα.
7. Βάλσαμο χειλιών: Την ίδια λειτουργία έχει το μέλι και στα χείλη σας. Φτιάξτε ένα σπιτικό lip gloss για απαλά χείλη, απλώνοντας λίγο μέλι. Καλό θα ήταν να επαναλαμβάνετε κάθε βράδυ και να αφήνετε τα χείλη σας να απορροφούν το μέλι, ενώ κοιμάστε.
8. Ταλαιπωρημένα μαλλιά: Προσθέστε ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι στο κανονικό σαμπουάν σας για να διορθώσετε τα κατεστραμμένα και ταλαιπωρημένα σας μαλλιά. Για βαθύτερη ενυδάτωση μπορείτε να προσθέσετε ελάχιστο ελαιόλαδο. Αφήστε το μίγμα για 20 λεπτά, ενώ έχετε τα μαλλιά σας τυλιγμένα σε μια πετσέτα πριν από το λούσιμο και στη συνέχεια πλύνετε τα μαλλιά σας κανονικά.
9. Χαλαρωτικό μπάνιο: Χαλαρώστε το σώμα σας και ενυδατώστε το δέρμα σας κάνοντας ένα μπάνιο αλά ...Κλεοπάτρα. Προσθέστε 2 κουταλιές της σούπας μέλι σε 1 φλιτζάνι ζεστό νερό και αφήστε το να διαλυθεί για περίπου 10 λεπτά. Προσθέστε 2 ή 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας και απλά απολαύστε.
10. Αφαιρέστε την ακμή: Η επίμονη και αντιαισθητική ακμή μπορεί να βασανίζει, όχι μόνο τους εφήβους, αλλά και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Εφαρμόστε λίγο μέλι πάνω στο σπυράκι και στη συνέχεια τοποθετήστε μια αυτοκόλλητη ταινία τύπου «band aid». Αφήστε το να δράσει για περίπου μισή ώρα και έπειτα αφαιρέστε την ταινία. Προσοχή: πριν επιχειρήσετε οτιδήποτε ρωτήστε τον δερματολόγο σας.
11. Περιποίηση προσώπου: Αναμείξτε 2 κουταλάκια του γλυκού γάλα με 2 κουταλιές της σούπας μέλι. Καλύψτε το πρόσωπό σας με το μείγμα και αφήστε το να δράσει για 10 λεπτά. Ξεπλύνετε και χαρείτε το απαλό σας δέρμα.
+2 στη διατροφή
Στο τομέα της διατροφής, το μέλι είναι ιδανικό συστατικό για έναν δυνατό οργανισμό. Αντικαταστήστε τον πρωινό σας καφέ με ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι με μέλι για εγρήγορση και ενέργεια.
Επιπλέον, μπορείτε να αντικαταστήσετε πλήρως τη ζάχαρη στη διατροφή σας με μέλι. Απλά, για κάθε φλιτζάνι ζάχαρης που αναφέρει μία συνταγή, βάλτε ¾ του φλιτζανιού μέλι.
Για καλύτερα ακόμη αποτελέσματα, προσθέστε ¼ της κουταλιάς της σούπας μαγειρική σόδα και μειώστε κάποιο από τα υγρά της συνταγής κατά ¼ του φλιτζανιού. Στην περίπτωση που η συνταγή σας απαιτεί φούρνο, εάν χρησιμοποιείτε μέλι αντί για ζάχαρη, θυμηθείτε ότι η θερμοκρασία πρέπει να είναι 25 βαθμούς χαμηλότερη.
Τι είναι το μέλι ;
Ο ορισμός του μελιού στον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών:
Μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες του είδους Apis mellifera από το νέκταρ των φυτών ή από εκκρίσεις ζώντων μερών φυτών ή εκκρίματα εντόμων απομυζούντων φυτά ευρισκόμενα πάνω στα ζώντα μέρη των φυτών, τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν, μετατρέπουν αναμειγνύοντας με ειδικές ύλες του σώματός τους, αποθέτουν, αφυδατώνουν, εναποθηκεύουν και φυλάσσουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειμένου να ωριμάσουν.
Αυτή η λεπτομερέστατη περιγραφή εγγυάται ότι το μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν χωρίς καμιά επεξεργασία από τον άνθρωπο και το προφυλάσσει από οποιαδήποτε προσθήκη ή αφαίρεση.
Γιατί το μέλι είναι ένα ξεχωριστό τρόφιμο ;
είναι το μοναδικό τρόφιμο του ανθρώπου που παράγεται από έντομα που σήμερα εκτρέφονται για το σκοπό αυτό.
είναι το μοναδικό τρόφιμο που δεν χαλάει, ίσα- ίσα συντηρεί άλλα τρόφιμα
έχει σπουδαίες βιολογικές ιδιότητες που το καθιστούν κάτι περισσότερο από τρόφιμο και σήμερα (ξανά) βρίσκει και ιατρικές χρήσεις
έχει ξεχωριστή συμβολική σημασία σε όλες τις θρησκείες του πλανήτη, ακόμα και στην ψυχανάλυση
σύγχρονη ανθρωπολογική μελέτη προτείνει ότι η κατανάλωση μελιού από τους προγόνους του ανθρώπου επιτάχυνε την εξέλιξη του εγκεφάλου τους και οδήγησε στο σύγχρονο άνθρωπο
Τι περιέχει το μέλι ;
Το μέλι είναι πολύ απλά ένα πολύ πυκνό σιρόπι που όμως δεν περιέχει μόνο σάκχαρα (κάπου 80%) και λίγο νερό (13-23%) ….
Εκτός από φρουκτόζη (38%), γλυκόζη (31%) και νερό το μέλι περιέχει :
Ολιγοσακχαρίτες (σπουδαία πρεβιοτικά)
Ένζυμα και αμινοξέα
Οργανικά οξέα
Βιταμίνες B, C
Μέταλλα
Πολυφαινόλες, φαινολικά οξέα, μονοτερπένια, βιοφλαβονοειδή (αντιμικροβιακά και αντιοξειδωτικά)
Αντιμικροβιακές ουσίες (υπεροξείδιο του υδρογόνου, μεθυλγλυοξάλη, 3-φαινυλο- γαλακτικό οξύ)
Αντικαρκινικές ουσίες (τριβουτυρίνη, τριόλη ελληνικού θυμαρίσιου μελιού κλπ)
p-κουμαρικό οξύ (ενεργοποιεί την αποτοξίνωση του οργανισμού)
Προβιοτικά (λακτοβάκιλλοι)
Περίπου 180 ουσίες έχουν βρεθεί στο μέλι και συνεχίζουμε να βρίσκουμε καινούργιες
Ποιες είναι οι σπουδαιότερες ευεργετικές δράσεις του μελιού ;
Αντιμικροβιακή δράση. Το μέλι χρησιμοποιείται σήμερα σε νοσοκομεία σε τραύματα χειρουργικά και μη και σε εγκαύματα. Στα φαρμακεία πωλούνται επίδεσμοι εμποτισμένοι σε μέλι, παστίλιες και σιρόπια με μέλι και σκέτο μέλι σε βάζα. Φυσικά έχει αντιμικροβιακή δράση και εσωτερικά πχ, στο έλκος στομάχου που προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, σε αναπνευστικά νοσήματα κλπ
Μελέτες δείχνουν ότι προστατεύει από τον καρκίνο και έχει και άμεση αντικαρκινική δράση.
Μέσω της πρεβιοτικής και προβιοτικής του δράσης προάγει την ωφέλιμη χλωρίδα στον πεπτικό μας σωλήνα, η καταστροφή της οποίας θεωρείται η βάση για πληθώρα ασθενειών.
Έχει αντιφλεγμονώδη δράση.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Είναι εξαιρετικό αντιβηχικό, καλύτερο από τα συνήθη σιρόπια και χωρίς παρενέργειες
Πολλές ακόμη ευεργετικές δράσεις όπως τονωτική, καρδιοπροστατευτική, ηπατοπροστατευτική, υπακτική (βοηθά τη λειτουργία του εντέρου), επουλωτική ….. ακόμα και καλλυντική!
Να τονίσουμε ότι για να ωφεληθούμε από το μέλι πρέπει να το τρώμε καθημερινά όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Μια φορά την εβδομάδα δεν αρκεί!
Είναι όλα τα μέλια ίδια ;
Όχι. Ορισμένα συστατικά υπάρχουν μόνο σε ορισμένα είδη μελιού, οι αναλογίες των συστατικών διαφέρουν και η γεύση και το άρωμα είναι χαρακτηριστικά για κάθε είδος μελιού ανάλογα τη βοτανική και γεωγραφική του προέλευση. Για παράδειγμα το θυμαρίσιο μέλι της Ελλάδας διαφέρει από το θυμαρίσιο της Ιταλίας.
Χονδρικά χωρίζουμε το μέλι σε δυο κατηγορίες :
Μέλι ανθέων (από το νέκταρ των ανθέων και εξωανθικές εκκρίσεις)
Μέλι μελιττωμάτων (από τις εκκρίσεις εντόμων που τρέφονται από τα φυτά)
Τα πρώτα έχουν πιο λεπτό άρωμα και γεύση, τα δεύτερα έχουν περισσότερα θρεπτικά στοιχεία. Τα πρώτα κρυσταλλώνουν σε διάστημα ανάλογο του είδους από 1 μήνα ως 18 μήνες, τα δεύτερα δεν κρυσταλλώνουν.
Μια άλλη διαίρεση είναι μονοανθικά και πολυανθικά μέλια και φυσικά μίγματα ανθέων -μελιττωμάτων όπως πχ το κρητικό πευκοθυμαρόμελο.
Τα αμιγή μέλια που παράγονται σε μεγαλύτερη ποσότητα στην Ελλάδα είναι το πεύκο, το έλατο και το έλατο βανίλια Μαινάλου που είναι προϊόν Π.Ο.Π., το πευκοθυμαρόμελο (Κρήτη, Ρόδος), το θυμάρι, η καστανιά, η βελανιδιά, το ρείκι, η κουμαριά, η πορτοκαλιά κ.α. σε μικρότερη ποσότητα.
Ποιό είναι το καλύτερο μέλι ;
Ας απαντήσω κατ’ αρχάς με μια ερώτηση: Ποιο κρασί είναι καλύτερο; Πίνετε μόνο ένα είδος κρασί; Διαφορετικό κρασί ταιριάζει με διαφορετικό φαγητό και περίσταση γιατί κάθε κρασί έχει άλλο άρωμα και γεύση.
Το καλύτερο μέλι είναι σχετικό, θα έλεγε ένας Αϊνστάιν της γευσιγνωσίας. Καλύτερο για ποιο πράγμα; Για να φαγωθεί σκέτο; Σε γαλλικό καφέ; Σε πράσινο τσάι; Στο βουτυρωμένο ψωμί; Τι ψωμί και τι βούτυρο, θα ρωτούσε ένας ειδικός της γαστριμαργίας. Και που να πάμε σε πιο ειδικές χρήσεις, όπως σε σάλτσες, μαρινάτες και ντρέσινγκ για σαλάτες, σε κρέατα, σε τυριά ή σε γλυκά, σε φρουτοσαλάτες ή να αρχίσουμε τους συνδυασμούς με ποτά…
Αφήνοντας τη γαστριμαργία στην άκρη, θα συμφωνήσουμε ότι κάθε μέλι είναι ωφέλιμο μιας και «περιέχει» το φυτό ή τα φυτά από τα οποία προήλθε. Ένας μελισσοθεραπευτής μπορεί να συστήσει διαφορετικό μέλι ανάλογα με την πάθηση. Αν όμως δεν έχουμε ιδιαίτερες ανάγκες, καλό είναι να τρώμε απ’ όλα τα είδη ώστε να πάρουμε μεγαλύτερη ποικιλία ωφέλιμων συστατικών.
Πόσο μέλι να τρώω ;
Τουλάχιστον δύο κουταλάκια του γλυκού καθημερινά και όχι περισσότερα από 20 (100γρ). Εξαρτάται από τη διατροφή σας και το πόσο ασκείστε καθώς και από άλλους παράγοντες, π.χ. διαβήτης. Για να ωφεληθούμε πρέπει να είναι αθέρμαστο, όχι διαλυμένο μέσα σε καυτό τσάι ή ψημένο σε κέικ ή κουλουράκια.
Φτάνουν τα δύο κουταλάκια για να ωφεληθούμε; Απ’ ότι φαίνεται ναι, αν τα τρώμε καθημερινά. Μάλιστα αντικαθιστώντας τη ζάχαρη με μέλι (παρέα πάντα με σωστή διατροφή και άσκηση) φαίνεται ότι προλαμβάνουμε το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο, που είναι το προστάδιο του διαβήτη τύπου ΙΙ και των καρδιοπαθειών. Ακόμα σε διαβητικούς βελτιώνονται οι γλυκαιμικοί και λιπιδικοί δείκτες.
Πως όμως γίνεται αυτό; Λοιπόν η τελευταία άποψη είναι ότι μεγάλο ρόλο παίζουν τα μικρόβια του εντέρου μας! Η σωστή διατροφή ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των ωφέλιμων μικροβίων όπως οι λακτοβάκιλλοι (Lactobacillus και Bifidobacteria) που βοηθούν στη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από το έντερο ενώ αντίθετα μειώνουν τα παθογόνα. Λάθος διατροφή αυξάνει τους μύκητες ή άλλα παθογόνα και έτσι αρχίζουν διάφορα προβλήματα στο μεταβολισμό. Τα καλά μικρόβια τα λέμε και προβιοτικά (υπέρμαχους της ζωής). Τα φαγητό που τα δυναμώνει το λέμε πρεβιοτικό. Λοιπόν το μέλι είναι πρεβιοτικό διότι περιέχει φρουκτο-ολογοσακχαρίτες. Αν το φάμε πολύ φρέσκο, μέρες μετά τον τρύγο, έχει και προβιοτικά.
Και αν είμαι διαβητικός ;
Συζητήστε το κατ’ αρχάς με το γιατρό σας. Σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν ότι το μέλι βοηθάει να βελτιωθεί το γλυκαιμικό και λιπιδαιμικό προφίλ των διαβητικών και θεωρείται ότι ακόμα και οι διαβητικοί μπορούν να φάνε 2 κουταλάκια την ημέρα, παρέα με σύνθετους υδατάνθρακες όπως μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης ή με άπαχο γιαούρτι και δημητριακά ολικής άλεσης. Συστήνονται τα μέλια που έχουν περισσότερη φρουκτόζη και λιγότερη γλυκόζη, όπως τα μέλια μελιττωμάτων (πεύκο, έλατο κλπ) και από τα ανθόμελα το ρείκι, η κουμαριά και το θυμάρι. Υπερβολές σαφώς και δεν επιτρέπονται.
Ποιοι δεν μπορούν να τρώνε μέλι ;
Παιδιά μικρότερα του ενός έτους και όσοι έχουν αλλεργία στο μέλι
Παχαίνει το μέλι ;
Το μέλι είναι κυρίως υδατάνθρακες και φυσικά έχει θερμίδες. Αν προσέχετε το βάρος σας δεν πρέπει να τρώτε πάρα πολύ. Ωστόσο επειδή το μέλι ικανοποιεί την ανάγκη μας για γλυκό, παρέχοντας πολύ λιγότερες θερμίδες από ίση ποσότητα πχ σοκολάτας ή άλλου γλυκού με λιπαρά εκτός από υδατάνθρακες, προτείνεται σε όλες τις δίαιτες αδυνατίσματος. Μην ξεχνάμε ότι εκτός από το να ικανοποιεί την ανάγκη για γλυκό το μέλι μας δίνει σημαντικά θρεπτικά συστατικά
Σε τι διαφέρει το μέλι από τη ζάχαρη ;
Το μέλι είναι φυσικό προϊόν εντελώς ανεπεξέργαστο ενώ η ζάχαρη είναι βιομηχανικό προϊόν επεξεργασίας των ζαχαρότευτλων ή των ζαχαροκάλαμων. Η ζάχαρη δίνει μόνο ενέργεια (θερμίδες) ενώ το μέλι δίνει εκτός από ενέργεια ένα πλήθος θρεπτικών ουσιών.
Το μέλι αποτελείται κυρίως από τους μονοσακχαρίτες φρουκτόζη και γλυκόζη. Η κοινή ζάχαρη, επίσης αποτελείται από φρουκτόζη και γλυκόζη αλλά ενωμένες σε ένα μόριο, γι’ αυτό λέμε ότι είναι δισακχαρίτης. Η διαφορά είναι ότι, μετά την πέψη, οι μονοσακχαρίτες του μελιού μπαίνουν στο αίμα σε δύο στάδια και λιγότερο μαζικά απ’ ότι της ζάχαρης, και δε διεγείρουν μια μεγάλη κι απότομη έκκριση ινσουλίνης. Μια μαζική είσοδος γλυκόζης στο αίμα (μετά από ένα ωραίο γλυκό) προκαλεί μαζική έκκριση ινσουλίνης και υπογλυκαιμία οπότε σε λίγο πεινάς ξανά. Αντίθετα με μια κουταλιά μέλι νιώθεις και ενέργεια και δεν πεινάς σύντομα.
Το μέλι έχει γενικά χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη και γλυκαιμικό φορτίο από τη ζάχαρη, τόσο πιο χαμηλό όσο περισσότερη φρουκτόζη και λιγότερη γλυκόζη περιέχει.
Γιατί να προτιμάω το ελληνικό μέλι ;
Πολύ απλά γιατί η ποικιλία φυτών που έχει η Ελλάδα είναι μοναδική και το ξηροθερμικό μας κλίμα δίνει μέλια –αποστάγματα! Γιατί συλλέγεται κατά 90% σε άγρια οικοσυστήματα κι όχι σε καλλιεργούμενα φυτά. Γιατί η Ελλάδα δεν έχει γενετικά τροποποιημένα φυτά. Γιατί οι γεύσεις, τα αρώματα και το ιξώδες (η παχυρευστότητα) του ελληνικού μελιού είναι μοναδικά.
Τέλος, γιατί έτσι στηρίζετε το εισόδημα των Ελλήνων μελισσοκόμων και την ελληνική οικονομία.
Πως ξεχωρίζω το μέλι ;
Υπάρχουν διαφόρων ειδών νοθείες του μελιού. Μια πολύ απλή είναι να πουλιέται ένα είδος ως κάτι άλλο, π.χ. ένα ανθόμελο για θυμαρίσιο ή ένα εισαγόμενο για ελληνικό. Στη συνέχεια υπάρχουν νοθείες με ισογλυκόζη, γλυκόζη και άλλες γλυκαντικές ύλες, σε ποικίλα ποσοστά που φτάνουν ως το 100%…
Τα κακά νέα είναι ότι δεν μπορούμε πάντα να το ξεχωρίσουμε οργανοληπτικά, με την όσφρηση και τη γεύση και την παρατήρηση. Γενικά, το μέλι, στους 20°C , πρέπει να ρέει απ’ το μαχαίρι σε «κλωστή» χωρίς να σχηματίζει χωριστές σταγόνες. Πέφτοντας σχηματίζει ευδιάκριτα στρώματα που ενώνονται σχετικά γρήγορα Στο βάζο είναι διαυγές χωρίς διαστρωμάτωση. Ανάλογα με το είδος του κρυσταλλώνει σε μερικές ημέρες έως μερικά χρόνια. Η ταχύτητα κρυστάλλωσης εξαρτάται από την περιεκτικότητά του σε γλυκόζη και νερό καθώς και το καλό φιλτράρισμα (τα μικρά κομματάκια κεριού αποτελούν πυρήνες κρυστάλλωσης) και δεν αποτελεί ένδειξη για το αν είναι ή όχι νοθευμένο ένα μέλι.
Η συμβουλή μου και η συμβουλή της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος είναι να μην αγοράζετε ποτέ από πλανόδιους που ισχυρίζονται ότι είναι μελισσοκόμοι και πουλάνε μέλι χωρίς τα στοιχεία τους επάνω. Ζητείστε τους να σας δείξουν το μελισσοκομικό τους βιβλιάριο ιδίως όταν κάνουν εκπτώσεις στην τιμή πώλησης.
Οι Έλληνες μελισσοκόμοι είναι περήφανοι για το προϊόν τους και έχουν πάντα τα στοιχεία τους επάνω στο βάζο για να μπορείτε να ξαναπαραγγείλετε. Με 17.000 εγγεγραμμένους μελισσοκόμους στην Ελλάδα είναι στατιστικά βέβαιο ότι θα βρείτε κάποιον κοντά σας, που τον γνωρίζετε και τον εμπιστεύεστε. Αν δεν γνωρίζετε μελισσοκόμο, υπάρχουν σε όλα τα καταστήματα τροφίμων οι μελισσοκομικοί συνεταιρισμοί και οι τυποποιητές μελιού, των οποίων το μέλι τυποποιείται σύμφωνα με τη νομοθεσία και ελέγχεται.
Και δοκιμάστε μέλι! Γνωρίστε και μάθετε τις γεύσεις των ελληνικών μελιών σε όποια γευσιγνωσία μελιού συναντήσετε! Αξίζει να το ψάξετε γιατί τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μέλι!
Κατερίνα Καρατάσου .
Κτηνίατρος της Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος .
Από : Trikalanews .
Ο ορισμός του μελιού στον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών:
Μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες του είδους Apis mellifera από το νέκταρ των φυτών ή από εκκρίσεις ζώντων μερών φυτών ή εκκρίματα εντόμων απομυζούντων φυτά ευρισκόμενα πάνω στα ζώντα μέρη των φυτών, τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν, μετατρέπουν αναμειγνύοντας με ειδικές ύλες του σώματός τους, αποθέτουν, αφυδατώνουν, εναποθηκεύουν και φυλάσσουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειμένου να ωριμάσουν.
Αυτή η λεπτομερέστατη περιγραφή εγγυάται ότι το μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν χωρίς καμιά επεξεργασία από τον άνθρωπο και το προφυλάσσει από οποιαδήποτε προσθήκη ή αφαίρεση.
Γιατί το μέλι είναι ένα ξεχωριστό τρόφιμο ;
είναι το μοναδικό τρόφιμο του ανθρώπου που παράγεται από έντομα που σήμερα εκτρέφονται για το σκοπό αυτό.
είναι το μοναδικό τρόφιμο που δεν χαλάει, ίσα- ίσα συντηρεί άλλα τρόφιμα
έχει σπουδαίες βιολογικές ιδιότητες που το καθιστούν κάτι περισσότερο από τρόφιμο και σήμερα (ξανά) βρίσκει και ιατρικές χρήσεις
έχει ξεχωριστή συμβολική σημασία σε όλες τις θρησκείες του πλανήτη, ακόμα και στην ψυχανάλυση
σύγχρονη ανθρωπολογική μελέτη προτείνει ότι η κατανάλωση μελιού από τους προγόνους του ανθρώπου επιτάχυνε την εξέλιξη του εγκεφάλου τους και οδήγησε στο σύγχρονο άνθρωπο
Τι περιέχει το μέλι ;
Το μέλι είναι πολύ απλά ένα πολύ πυκνό σιρόπι που όμως δεν περιέχει μόνο σάκχαρα (κάπου 80%) και λίγο νερό (13-23%) ….
Εκτός από φρουκτόζη (38%), γλυκόζη (31%) και νερό το μέλι περιέχει :
Ολιγοσακχαρίτες (σπουδαία πρεβιοτικά)
Ένζυμα και αμινοξέα
Οργανικά οξέα
Βιταμίνες B, C
Μέταλλα
Πολυφαινόλες, φαινολικά οξέα, μονοτερπένια, βιοφλαβονοειδή (αντιμικροβιακά και αντιοξειδωτικά)
Αντιμικροβιακές ουσίες (υπεροξείδιο του υδρογόνου, μεθυλγλυοξάλη, 3-φαινυλο- γαλακτικό οξύ)
Αντικαρκινικές ουσίες (τριβουτυρίνη, τριόλη ελληνικού θυμαρίσιου μελιού κλπ)
p-κουμαρικό οξύ (ενεργοποιεί την αποτοξίνωση του οργανισμού)
Προβιοτικά (λακτοβάκιλλοι)
Περίπου 180 ουσίες έχουν βρεθεί στο μέλι και συνεχίζουμε να βρίσκουμε καινούργιες
Ποιες είναι οι σπουδαιότερες ευεργετικές δράσεις του μελιού ;
Αντιμικροβιακή δράση. Το μέλι χρησιμοποιείται σήμερα σε νοσοκομεία σε τραύματα χειρουργικά και μη και σε εγκαύματα. Στα φαρμακεία πωλούνται επίδεσμοι εμποτισμένοι σε μέλι, παστίλιες και σιρόπια με μέλι και σκέτο μέλι σε βάζα. Φυσικά έχει αντιμικροβιακή δράση και εσωτερικά πχ, στο έλκος στομάχου που προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, σε αναπνευστικά νοσήματα κλπ
Μελέτες δείχνουν ότι προστατεύει από τον καρκίνο και έχει και άμεση αντικαρκινική δράση.
Μέσω της πρεβιοτικής και προβιοτικής του δράσης προάγει την ωφέλιμη χλωρίδα στον πεπτικό μας σωλήνα, η καταστροφή της οποίας θεωρείται η βάση για πληθώρα ασθενειών.
Έχει αντιφλεγμονώδη δράση.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Είναι εξαιρετικό αντιβηχικό, καλύτερο από τα συνήθη σιρόπια και χωρίς παρενέργειες
Πολλές ακόμη ευεργετικές δράσεις όπως τονωτική, καρδιοπροστατευτική, ηπατοπροστατευτική, υπακτική (βοηθά τη λειτουργία του εντέρου), επουλωτική ….. ακόμα και καλλυντική!
Να τονίσουμε ότι για να ωφεληθούμε από το μέλι πρέπει να το τρώμε καθημερινά όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Μια φορά την εβδομάδα δεν αρκεί!
Είναι όλα τα μέλια ίδια ;
Όχι. Ορισμένα συστατικά υπάρχουν μόνο σε ορισμένα είδη μελιού, οι αναλογίες των συστατικών διαφέρουν και η γεύση και το άρωμα είναι χαρακτηριστικά για κάθε είδος μελιού ανάλογα τη βοτανική και γεωγραφική του προέλευση. Για παράδειγμα το θυμαρίσιο μέλι της Ελλάδας διαφέρει από το θυμαρίσιο της Ιταλίας.
Χονδρικά χωρίζουμε το μέλι σε δυο κατηγορίες :
Μέλι ανθέων (από το νέκταρ των ανθέων και εξωανθικές εκκρίσεις)
Μέλι μελιττωμάτων (από τις εκκρίσεις εντόμων που τρέφονται από τα φυτά)
Τα πρώτα έχουν πιο λεπτό άρωμα και γεύση, τα δεύτερα έχουν περισσότερα θρεπτικά στοιχεία. Τα πρώτα κρυσταλλώνουν σε διάστημα ανάλογο του είδους από 1 μήνα ως 18 μήνες, τα δεύτερα δεν κρυσταλλώνουν.
Μια άλλη διαίρεση είναι μονοανθικά και πολυανθικά μέλια και φυσικά μίγματα ανθέων -μελιττωμάτων όπως πχ το κρητικό πευκοθυμαρόμελο.
Τα αμιγή μέλια που παράγονται σε μεγαλύτερη ποσότητα στην Ελλάδα είναι το πεύκο, το έλατο και το έλατο βανίλια Μαινάλου που είναι προϊόν Π.Ο.Π., το πευκοθυμαρόμελο (Κρήτη, Ρόδος), το θυμάρι, η καστανιά, η βελανιδιά, το ρείκι, η κουμαριά, η πορτοκαλιά κ.α. σε μικρότερη ποσότητα.
Ποιό είναι το καλύτερο μέλι ;
Ας απαντήσω κατ’ αρχάς με μια ερώτηση: Ποιο κρασί είναι καλύτερο; Πίνετε μόνο ένα είδος κρασί; Διαφορετικό κρασί ταιριάζει με διαφορετικό φαγητό και περίσταση γιατί κάθε κρασί έχει άλλο άρωμα και γεύση.
Το καλύτερο μέλι είναι σχετικό, θα έλεγε ένας Αϊνστάιν της γευσιγνωσίας. Καλύτερο για ποιο πράγμα; Για να φαγωθεί σκέτο; Σε γαλλικό καφέ; Σε πράσινο τσάι; Στο βουτυρωμένο ψωμί; Τι ψωμί και τι βούτυρο, θα ρωτούσε ένας ειδικός της γαστριμαργίας. Και που να πάμε σε πιο ειδικές χρήσεις, όπως σε σάλτσες, μαρινάτες και ντρέσινγκ για σαλάτες, σε κρέατα, σε τυριά ή σε γλυκά, σε φρουτοσαλάτες ή να αρχίσουμε τους συνδυασμούς με ποτά…
Αφήνοντας τη γαστριμαργία στην άκρη, θα συμφωνήσουμε ότι κάθε μέλι είναι ωφέλιμο μιας και «περιέχει» το φυτό ή τα φυτά από τα οποία προήλθε. Ένας μελισσοθεραπευτής μπορεί να συστήσει διαφορετικό μέλι ανάλογα με την πάθηση. Αν όμως δεν έχουμε ιδιαίτερες ανάγκες, καλό είναι να τρώμε απ’ όλα τα είδη ώστε να πάρουμε μεγαλύτερη ποικιλία ωφέλιμων συστατικών.
Πόσο μέλι να τρώω ;
Τουλάχιστον δύο κουταλάκια του γλυκού καθημερινά και όχι περισσότερα από 20 (100γρ). Εξαρτάται από τη διατροφή σας και το πόσο ασκείστε καθώς και από άλλους παράγοντες, π.χ. διαβήτης. Για να ωφεληθούμε πρέπει να είναι αθέρμαστο, όχι διαλυμένο μέσα σε καυτό τσάι ή ψημένο σε κέικ ή κουλουράκια.
Φτάνουν τα δύο κουταλάκια για να ωφεληθούμε; Απ’ ότι φαίνεται ναι, αν τα τρώμε καθημερινά. Μάλιστα αντικαθιστώντας τη ζάχαρη με μέλι (παρέα πάντα με σωστή διατροφή και άσκηση) φαίνεται ότι προλαμβάνουμε το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο, που είναι το προστάδιο του διαβήτη τύπου ΙΙ και των καρδιοπαθειών. Ακόμα σε διαβητικούς βελτιώνονται οι γλυκαιμικοί και λιπιδικοί δείκτες.
Πως όμως γίνεται αυτό; Λοιπόν η τελευταία άποψη είναι ότι μεγάλο ρόλο παίζουν τα μικρόβια του εντέρου μας! Η σωστή διατροφή ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των ωφέλιμων μικροβίων όπως οι λακτοβάκιλλοι (Lactobacillus και Bifidobacteria) που βοηθούν στη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από το έντερο ενώ αντίθετα μειώνουν τα παθογόνα. Λάθος διατροφή αυξάνει τους μύκητες ή άλλα παθογόνα και έτσι αρχίζουν διάφορα προβλήματα στο μεταβολισμό. Τα καλά μικρόβια τα λέμε και προβιοτικά (υπέρμαχους της ζωής). Τα φαγητό που τα δυναμώνει το λέμε πρεβιοτικό. Λοιπόν το μέλι είναι πρεβιοτικό διότι περιέχει φρουκτο-ολογοσακχαρίτες. Αν το φάμε πολύ φρέσκο, μέρες μετά τον τρύγο, έχει και προβιοτικά.
Και αν είμαι διαβητικός ;
Συζητήστε το κατ’ αρχάς με το γιατρό σας. Σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν ότι το μέλι βοηθάει να βελτιωθεί το γλυκαιμικό και λιπιδαιμικό προφίλ των διαβητικών και θεωρείται ότι ακόμα και οι διαβητικοί μπορούν να φάνε 2 κουταλάκια την ημέρα, παρέα με σύνθετους υδατάνθρακες όπως μια φέτα ψωμί ολικής άλεσης ή με άπαχο γιαούρτι και δημητριακά ολικής άλεσης. Συστήνονται τα μέλια που έχουν περισσότερη φρουκτόζη και λιγότερη γλυκόζη, όπως τα μέλια μελιττωμάτων (πεύκο, έλατο κλπ) και από τα ανθόμελα το ρείκι, η κουμαριά και το θυμάρι. Υπερβολές σαφώς και δεν επιτρέπονται.
Ποιοι δεν μπορούν να τρώνε μέλι ;
Παιδιά μικρότερα του ενός έτους και όσοι έχουν αλλεργία στο μέλι
Παχαίνει το μέλι ;
Το μέλι είναι κυρίως υδατάνθρακες και φυσικά έχει θερμίδες. Αν προσέχετε το βάρος σας δεν πρέπει να τρώτε πάρα πολύ. Ωστόσο επειδή το μέλι ικανοποιεί την ανάγκη μας για γλυκό, παρέχοντας πολύ λιγότερες θερμίδες από ίση ποσότητα πχ σοκολάτας ή άλλου γλυκού με λιπαρά εκτός από υδατάνθρακες, προτείνεται σε όλες τις δίαιτες αδυνατίσματος. Μην ξεχνάμε ότι εκτός από το να ικανοποιεί την ανάγκη για γλυκό το μέλι μας δίνει σημαντικά θρεπτικά συστατικά
Σε τι διαφέρει το μέλι από τη ζάχαρη ;
Το μέλι είναι φυσικό προϊόν εντελώς ανεπεξέργαστο ενώ η ζάχαρη είναι βιομηχανικό προϊόν επεξεργασίας των ζαχαρότευτλων ή των ζαχαροκάλαμων. Η ζάχαρη δίνει μόνο ενέργεια (θερμίδες) ενώ το μέλι δίνει εκτός από ενέργεια ένα πλήθος θρεπτικών ουσιών.
Το μέλι αποτελείται κυρίως από τους μονοσακχαρίτες φρουκτόζη και γλυκόζη. Η κοινή ζάχαρη, επίσης αποτελείται από φρουκτόζη και γλυκόζη αλλά ενωμένες σε ένα μόριο, γι’ αυτό λέμε ότι είναι δισακχαρίτης. Η διαφορά είναι ότι, μετά την πέψη, οι μονοσακχαρίτες του μελιού μπαίνουν στο αίμα σε δύο στάδια και λιγότερο μαζικά απ’ ότι της ζάχαρης, και δε διεγείρουν μια μεγάλη κι απότομη έκκριση ινσουλίνης. Μια μαζική είσοδος γλυκόζης στο αίμα (μετά από ένα ωραίο γλυκό) προκαλεί μαζική έκκριση ινσουλίνης και υπογλυκαιμία οπότε σε λίγο πεινάς ξανά. Αντίθετα με μια κουταλιά μέλι νιώθεις και ενέργεια και δεν πεινάς σύντομα.
Το μέλι έχει γενικά χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη και γλυκαιμικό φορτίο από τη ζάχαρη, τόσο πιο χαμηλό όσο περισσότερη φρουκτόζη και λιγότερη γλυκόζη περιέχει.
Γιατί να προτιμάω το ελληνικό μέλι ;
Πολύ απλά γιατί η ποικιλία φυτών που έχει η Ελλάδα είναι μοναδική και το ξηροθερμικό μας κλίμα δίνει μέλια –αποστάγματα! Γιατί συλλέγεται κατά 90% σε άγρια οικοσυστήματα κι όχι σε καλλιεργούμενα φυτά. Γιατί η Ελλάδα δεν έχει γενετικά τροποποιημένα φυτά. Γιατί οι γεύσεις, τα αρώματα και το ιξώδες (η παχυρευστότητα) του ελληνικού μελιού είναι μοναδικά.
Τέλος, γιατί έτσι στηρίζετε το εισόδημα των Ελλήνων μελισσοκόμων και την ελληνική οικονομία.
Πως ξεχωρίζω το μέλι ;
Υπάρχουν διαφόρων ειδών νοθείες του μελιού. Μια πολύ απλή είναι να πουλιέται ένα είδος ως κάτι άλλο, π.χ. ένα ανθόμελο για θυμαρίσιο ή ένα εισαγόμενο για ελληνικό. Στη συνέχεια υπάρχουν νοθείες με ισογλυκόζη, γλυκόζη και άλλες γλυκαντικές ύλες, σε ποικίλα ποσοστά που φτάνουν ως το 100%…
Τα κακά νέα είναι ότι δεν μπορούμε πάντα να το ξεχωρίσουμε οργανοληπτικά, με την όσφρηση και τη γεύση και την παρατήρηση. Γενικά, το μέλι, στους 20°C , πρέπει να ρέει απ’ το μαχαίρι σε «κλωστή» χωρίς να σχηματίζει χωριστές σταγόνες. Πέφτοντας σχηματίζει ευδιάκριτα στρώματα που ενώνονται σχετικά γρήγορα Στο βάζο είναι διαυγές χωρίς διαστρωμάτωση. Ανάλογα με το είδος του κρυσταλλώνει σε μερικές ημέρες έως μερικά χρόνια. Η ταχύτητα κρυστάλλωσης εξαρτάται από την περιεκτικότητά του σε γλυκόζη και νερό καθώς και το καλό φιλτράρισμα (τα μικρά κομματάκια κεριού αποτελούν πυρήνες κρυστάλλωσης) και δεν αποτελεί ένδειξη για το αν είναι ή όχι νοθευμένο ένα μέλι.
Η συμβουλή μου και η συμβουλή της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος είναι να μην αγοράζετε ποτέ από πλανόδιους που ισχυρίζονται ότι είναι μελισσοκόμοι και πουλάνε μέλι χωρίς τα στοιχεία τους επάνω. Ζητείστε τους να σας δείξουν το μελισσοκομικό τους βιβλιάριο ιδίως όταν κάνουν εκπτώσεις στην τιμή πώλησης.
Οι Έλληνες μελισσοκόμοι είναι περήφανοι για το προϊόν τους και έχουν πάντα τα στοιχεία τους επάνω στο βάζο για να μπορείτε να ξαναπαραγγείλετε. Με 17.000 εγγεγραμμένους μελισσοκόμους στην Ελλάδα είναι στατιστικά βέβαιο ότι θα βρείτε κάποιον κοντά σας, που τον γνωρίζετε και τον εμπιστεύεστε. Αν δεν γνωρίζετε μελισσοκόμο, υπάρχουν σε όλα τα καταστήματα τροφίμων οι μελισσοκομικοί συνεταιρισμοί και οι τυποποιητές μελιού, των οποίων το μέλι τυποποιείται σύμφωνα με τη νομοθεσία και ελέγχεται.
Και δοκιμάστε μέλι! Γνωρίστε και μάθετε τις γεύσεις των ελληνικών μελιών σε όποια γευσιγνωσία μελιού συναντήσετε! Αξίζει να το ψάξετε γιατί τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μέλι!
Κατερίνα Καρατάσου .
Κτηνίατρος της Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος .
Από : Trikalanews .
